Av. Ahmet KILINÇ
ahmetkilinc@istanbul.av.tr

12 Ocak 2021 tarihli ve 31362 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Organize Toptan DoÄŸalgaz Satış Piyasası YönetmeliÄŸinde DeÄŸiÅŸiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ("DeÄŸiÅŸiklik") ile Organize Toptan DoÄŸalgaz Satış Piyasası YönetmeliÄŸinde ("Yönetmelik") deÄŸiÅŸiklikler yapılarak vadeli doÄŸalgaz piyasasına ("VGP") iliÅŸkin yeni düzenlemeler öngörülmüÅŸtür. DeÄŸiÅŸiklik ile VGP'de iÅŸlem yapmak isteyen piyasa katılımcılarının standart taşıma sözleÅŸmesi ve sürekli ticaret platformu (“STP”) katılım anlaÅŸmasına ilave olarak, VGP'ye katılım anlaÅŸmasını da imzalaması öngörülmüÅŸtür. VPG katılım anlaÅŸmasının STP katılım anlaÅŸması süresince geçerli olacağı belirtilmiÅŸtir.

DeÄŸiÅŸiklik ile piyasa katılımcıları, STP ve VGP katılım anlaÅŸmalarında STP’de yaptıkları iÅŸlemler sonucu oluÅŸan kesinleÅŸmiÅŸ takas miktarına iliÅŸkin olarak piyasa iÅŸletmecisinin iletim ÅŸebekesinde piyasa katılımcısının nam ve hesabına Ä°letim Åžebekesi Ä°ÅŸleyiÅŸ Düzenlemelerine Ä°liÅŸkin Esaslar (“ŞİD”) tarif edilen ÅŸekilde taşıma miktarı bildirimi ya da taşıma miktarı deÄŸiÅŸiklik bildirimi yapmasına izin vermekle ve piyasa iÅŸlemlerinin uzlaÅŸtırılmasının saÄŸlanması adına STP ve VGP katılım anlaÅŸması gereÄŸince piyasa iÅŸletmecisini aracı olarak atamakla yükümlü kılınmıştır.

DeÄŸiÅŸiklik’te piyasa iÅŸletmecisinin organize toptan doÄŸalgaz satış piyasasının iÅŸletilmesine iliÅŸkin olarak hangi faaliyetleri yürüteceÄŸi belirlenmiÅŸtir. Bunun yanı sıra, piyasa iÅŸletmecisinin, veri yayımlama ve raporlamaya iliÅŸkin olarak, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (“Kurum”) tarafından talep edilenlere ilave olarak Piyasa Ä°ÅŸletim Usul ve Esasları ("PUE") ve Vadeli DoÄŸalgaz Piyasası Ä°ÅŸletim Usul ve Esasları'nda ("VGPUE”) belirlenen bilgi, belge, rapor ve istatistiklerin hazırlanması ve yayımlanması faaliyetlerini yürüteceÄŸi belirtilmiÅŸtir.

DeÄŸiÅŸiklik ile iletim ÅŸirketinin eÅŸit taraflar arasında ayrım gözetmeksizin, ÅŸeffaflık ve sorumluluk ilkeleri çerçevesinde yürüteceÄŸi faaliyetler sıralanmıştır.

Yine piyasa iÅŸletmecisine iliÅŸkin olarak, iletim ÅŸirketi ile mevzuatta yer alan hususları göz önünde bulunduran ve PUE ve VGPUE’de yer alan hak ve yükümlülüklerini düzenleyen; buna karşın sistemin ve STP’nin iÅŸleyiÅŸini engelleyen veya aksatan hükümlerin yer almadığı “piyasa teslim sözleÅŸmesini” akdetme yükümlülüÄŸü öngörülmüÅŸtür. Åžartları saÄŸlayan piyasa katılımcılarının, VGP katılım anlaÅŸmasını imzalamaları ve VGPUE’de belirtilen diÄŸer koÅŸulları saÄŸlamaları halinde VGP'de iÅŸlem yapmaya hak kazanacakları belirtilmiÅŸtir.

Piyasa katılımcıları ve sistem kullanıcıları tarafından 4646 sayılı DoÄŸalgaz Piyasası Kanunu ("Kanun") ve diÄŸer ilgili mevzuata aykırı hareket edildiÄŸinin tespit edilmesi, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu ("Kurul") tarafından istenen bilgilerin yanlış, eksik veya yanıltıcı olarak verildiÄŸinin tespit edilmesi halinde, Kanun’un 9. maddesinde öngörülen yaptırımlar uygulanacaktır.
Piyasa iÅŸletmecisinin organize toptan doÄŸalgaz satış piyasasına katılım ile piyasa iÅŸlemlerinin ve dengesizliklerin uzlaÅŸtırılması iÅŸlemlerine iliÅŸkin olarak piyasa katılımcısından talep edilen teminatlara iliÅŸkin olarak, teminat yükümlülüÄŸü, teminat türleri, teminat olarak kabul edilecek kıymetler, teminat süreçleri ile teminat tutarlarının hesaplanmasına ve ilgili mevzuat uyarınca sunulması gerekli teminatları aÅŸan tutarların kullanılmasına iliÅŸkin hususlar PUE ile VGPUE’de düzenlenecektir.

Piyasa iÅŸletmecisinin temerrüt garanti hesaplarına iliÅŸkin olarak, vadeli doÄŸalgaz piyasasında, piyasa katılımcılarının bir veya birkaçının temerrüde düÅŸmesi halinde oluÅŸabilecek zararların ilgili piyasa katılımcılarının teminatlarını aÅŸan kısmı için kullanılmak üzere temerrüt garanti hesabı oluÅŸturulacaktır.

Piyasa iÅŸletmecisinin temerrüt yönetimi katkısının miktarı, kullanılma ÅŸekli ve temerrüt garanti hesabı büyüklüÄŸünün ve katkı paylarının belirlenmesi, katkı payı olarak kabul edilebilecek varlıkların türlerinin belirlenmesi, ilave katkı payı alınacak durumlar, temerrüt garanti hesabındaki Türk Lirası cinsinden sunulan nakit katkı paylarının nemalandırılması, bu varlıkların temerrüt durumunda kullanılması ve piyasa katılımcılarına iade edilmesine iliÅŸkin hususların VGPUE’de düzenleneceÄŸi öngörülmüÅŸtür.

PUE ve VGPUE uyarınca düzenlenen faturalarla ilgili olarak, fatura ödeme yükümlülüÄŸünü belirlenen sürelerde yerine getirmeyen piyasa katılımcısının; temerrüdü, fatura borçlarının teminat ve cari hesaplarından ve/veya temerrüt garanti hesabı katkı payı tutarından tahsili, ödenmeyen tutarlar için temerrüt faizi uygulaması, teminat yükümlülüÄŸünü yerine getirmeyen piyasa katılımcılarına teminat tamamlama çaÄŸrısı ve teminatını tamamlamayan piyasa katılımcıları ile ilgili yapılacak iÅŸlemler ile ilgili tüm hususlar yine PUE ve VGPUE’de düzenlenecektir.

Organize toptan doÄŸalgaz piyasalarında iÅŸlem yapan tüm piyasa katılımcılarının net borçlarına istinaden, merkezi uzlaÅŸtırma kuruluÅŸunda bulunan cari hesaplarına yapmış oldukları fatura ödemeleri, sırasıyla; piyasa iÅŸletmecisine ödenecek ücretler, fatura iÅŸlem borcu, VGP borcu ve KDV borcu, fatura dengesizlik borcuna mahsup edilecektir.

PUE ve VGPUE, piyasa iÅŸletmecisi tarafından hazırlanacak ve Kurul onayı ile yürürlüÄŸe girecektir. Kurul, gerek gördüÄŸü hallerde piyasada faaliyet gösteren kiÅŸilerin görüÅŸünü alarak veya resen PUE ve VGPUE’de deÄŸiÅŸiklik yapabilecektir.